Το Κάλεσμα της Αυθεντικότητας – Από τον Carl Rogers στον Καστοριάδη
“Το πιο δύσκολο πράγμα είναι να είσαι αυτό που είσαι, όταν όλοι γύρω σου θέλουν να είσαι κάτι άλλο.”
– Carl Rogers
Υπάρχει μια φωνή μέσα σου.
Όχι δυνατή, ούτε φαντασμαγορική.
Μια ήσυχη, επίμονη φωνή που ψιθυρίζει:
“Εσύ ποιος είσαι;”
Αν την αγνοήσεις, θα βολευτείς.
Αν την ακούσεις, θα ξεβολευτείς.
Αν την ακολουθήσεις… θα αλλάξεις.
Ρότζερς: Το θάρρος να είσαι ο εαυτός σου
Ο Carl Rogers, πρωτοπόρος της ανθρωπιστικής ψυχολογίας, πίστευε πως ο κάθε άνθρωπος έχει μέσα του μια φυσική ώθηση: να αναπτυχθεί, να γίνει ολοκληρωμένος, να ζήσει με νόημα.
Η λέξη-κλειδί; Αυθεντικότητα.
Αν δεν είσαι σε επαφή με τα πραγματικά σου συναισθήματα,
αν ζεις με βάση το “πρέπει” και όχι το “θέλω”,
αν φοράς ρόλους αντί για να ζεις αλήθειες —
τότε απομακρύνεσαι από τον εαυτό σου.
“Όταν κοιτάζω μέσα μου και λέω την αλήθεια, νιώθω πιο ζωντανός.”
– Rogers
Αυθεντικός σημαίνει:
Να πεις όχι όταν όλοι περιμένουν ναι.
Να εκτεθείς χωρίς να καταρρεύσεις.
Να σε κοιτάξεις και να μη ντραπείς.
Καστοριάδης: Δεν γεννιέσαι ελεύθερος. Γίνεσαι.
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης, από τους πιο ριζοσπάστες στοχαστές του 20ού αιώνα, πήγε το ερώτημα πιο βαθιά:
“Δεν αρκεί να είσαι αυθεντικός. Πρέπει να είσαι και δημιουργός.”
Για τον Καστοριάδη, η ελευθερία δεν είναι απλώς να διαλέγεις ανάμεσα σε επιλογές.
Είναι να θεσμίζεις το δικό σου νόημα.
Όχι να αποδέχεσαι το “έτσι έχουν τα πράγματα”. Να φτιάχνεις νέα.
Η ριζική φαντασία του ανθρώπου, όπως την ονομάζει, είναι η ικανότητά μας να δημιουργούμε από το μηδέν.
Νόμους. Αξίες. Ταυτότητες. Σχέσεις. Κόσμους.
Να σταθούμε και να πούμε: “Αυτός είναι ο εαυτός μου. Και είναι δική μου δημιουργία.”
Άνεση ή Αυθεντικότητα;
Γιατί είναι τόσο δύσκολο;
Γιατί όπως είπε ο Νίτσε:
“Το τίμημα της ελευθερίας είναι η ευθύνη — και οι περισσότεροι προτιμούν την ασφάλεια.”
Το να είσαι αυθεντικός σημαίνει να αντέχεις την αμφισβήτηση.
Να διαφωνείς με το πλήθος.
Να μην αρέσεις σε όλους.
Αλλά είναι και το μόνο μονοπάτι όπου νιώθεις αληθινά ζωντανός.
3 ερωτήσεις για να ξεκινήσεις
- Τι κάνω καθημερινά που δεν με εκφράζει;
- Ποια φωνή μέσα μου φιμώνω γιατί “δεν συμφέρει”;
- Πώς θα ήταν μια μέρα μου αν ήμουν ο εαυτός μου από την αρχή ως το τέλος;
Η αυθεντικότητα δεν είναι στόχος. Είναι κατεύθυνση.
Δεν είναι κάτι που “πετυχαίνεις”. Είναι κάτι που προσπαθείς.
Και κάθε φορά που πας ένα βήμα πιο κοντά…
κάτι μέσα σου ανασαίνει.
Ποιοι ήταν αυτοί οι δύο στοχαστές;
Carl Rogers (1902–1987)
Αμερικανός ψυχολόγος, ένας από τους ιδρυτές της ανθρωπιστικής προσέγγισης. Ανέδειξε τη σημασία της ενσυναίσθησης, της αποδοχής χωρίς όρους και της αυθεντικότητας στη θεραπεία και στην προσωπική ανάπτυξη. Πίστευε ότι κάθε άτομο έχει μια έμφυτη τάση προς την αυτοπραγμάτωση — αρκεί να του επιτραπεί να την ακολουθήσει.
Κορνήλιος Καστοριάδης (1922–1997)
Έλληνας φιλόσοφος, ψυχαναλυτής και πολιτικός στοχαστής. Έζησε στη Γαλλία και συνδύασε πολιτική θεωρία, ψυχανάλυση και φιλοσοφία. Εισήγαγε την έννοια της “ριζικής φαντασίας” και ανέλυσε πώς οι κοινωνίες αλλά και τα άτομα μπορούν να δημιουργούν νέες μορφές ζωής, νοήματος και ελευθερίας. Η αυθεντικότητα για εκείνον είναι πράξη δημιουργίας, όχι συμμόρφωσης.