Μάθε να κάνεις ερωτήσεις που απελευθερώνουν
Φαντάσου έναν καθρέφτη. Όχι για να δεις το πρόσωπό σου—αλλά για να δεις τις σκέψεις σου.
Αυτός είναι ο Σωκρατικός διάλογος με τον εαυτό. Ένας καθρέφτης του νου.
Δεν έχει φωνές.
Δεν έχει κατηγορίες.
Μόνο ερωτήσεις.
Ερωτήσεις που δεν έχουν στόχο να αποδείξουν ότι έχεις άδικο,
αλλά να σε πάνε πιο βαθιά—πιο κοντά στην αλήθεια σου.
Τι είναι ο Σωκρατικός διάλογος;
Ο Σωκράτης δεν δίδασκε. Ρωτούσε.
Και μέσα από τις ερωτήσεις του, ο άλλος ανακάλυπτε μόνος του τη δική του αλήθεια.
Ο στόχος δεν ήταν η «σωστή απάντηση»,
αλλά η συνειδητοποίηση της άγνοιας και η απελευθέρωση από τις ψευδαισθήσεις.
«Ἓν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα» — Σωκράτης
(Ένα ξέρω: ότι δεν ξέρω τίποτα.)
Αυτό δεν ήταν παραίτηση. Ήταν πύλη για τη σοφία.
Και πώς το εφαρμόζω εγώ αυτό σήμερα;
Η ζωή σε βομβαρδίζει.
Με deadlines. Με σχέσεις. Με ενοχές. Με θόρυβο.
Ο εσωτερικός διάλογος συχνά γίνεται:
– «Δεν είμαι αρκετός»
– «Γιατί δεν μου βγαίνει;»
– «Φταίνε οι άλλοι…»
Αλλά ο σωκρατικός διάλογος είναι αλλιώς.
Δεν κατηγορεί. Δεν κρίνει. Δεν φωνάζει.
Απλώς ρωτάει:
– Τι εννοώ όταν λέω “δεν είμαι αρκετός”;
– Από πού έρχεται αυτή η σκέψη; Είναι δική μου;
– Μου έχει αποδείξει η ζωή το αντίθετο; Και πότε;
– Ποια άλλη εξήγηση υπάρχει πέρα από αυτή που έχω στο μυαλό μου;
Αυτές οι ερωτήσεις δεν απαντώνται αμέσως.
Αλλά κάνουν κάτι μαγικό: ανοίγουν χώρο.
Και στον χώρο αυτό γεννιέται ελευθερία.
Στην πράξη: Μια άσκηση
📌 Πάρε χαρτί και μολύβι.
Γράψε μια σκέψη που σε βασανίζει. Μία μόνο.
Π.χ.: «Δεν τα καταφέρνω».
Τώρα, ρώτα τον εαυτό σου σαν Σωκράτης:
- Τι σημαίνει για μένα το “δεν τα καταφέρνω”;
- Ποιος το ορίζει; Εγώ ή κάποιος άλλος;
- Πότε το έχω καταφέρει; Το ξεχνάω;
- Τι θα άλλαζε αν το έβλεπα αλλιώς;
Μην βιαστείς να απαντήσεις.
Μόνο κάθισε με την ερώτηση.
Και άσε την ειλικρίνεια να αναδυθεί.
Γιατί δουλεύει;
Γιατί η ερώτηση σπάει την παγίδα της βεβαιότητας.
Και εκεί που υπήρχε μόνο ένα σκοτεινό συμπέρασμα,
μπαίνει φως.
Ο Lou Marinoff γράφει:
“Η φιλοσοφία δεν είναι πολυτέλεια. Είναι εργαλείο.
Ένας φακός για να δεις καθαρότερα τα προβλήματά σου.”
Ο εσωτερικός διάλογος γίνεται τότε όχι εχθρός—αλλά σύμμαχος.
Και η ερώτηση δεν σε αποδομεί—σε χτίζει.
Τελική σκέψη:
Ο Σωκράτης δεν θα σου έλεγε «έχεις δίκιο» ή «άδικο».
Θα σου έλεγε: “Μίλα μου. Ρώτα. Ξαναδές.”
Η ζωή δεν αλλάζει με μία απάντηση.
Αλλάζει με καλύτερες ερωτήσεις.