Σκέψου λίγο πιο αργά – και θα δεις πιο καθαρά.
Ζούμε σε μια εποχή που ο καθένας έχει άποψη.
Αλλά λίγοι έχουν σκέψη.
Η διαφορά; Η άποψη βγαίνει αυθόρμητα. Η σκέψη θέλει χρόνο, χώρο και ευθύνη.
Η κριτική σκέψη δεν είναι έμφυτη.
Είναι συνήθεια. Και μπορεί να καλλιεργηθεί, με απλά βήματα.
1. Μάθε να κάνεις ερωτήσεις
Μην αποδέχεσαι αμέσως αυτό που σου λένε.
– Ποιος το είπε;
– Γιατί το λέει;
– Σε ποια στοιχεία βασίζεται;
Η αμφισβήτηση δεν είναι αγένεια. Είναι άμυνα του νου.
2. Μην πιστεύεις ό,τι ταιριάζει με την άποψή σου
Το μυαλό μας αγαπάει να επιβεβαιώνει τον εαυτό του.
Αυτό λέγεται confirmation bias.
Κριτική σκέψη σημαίνει να ρωτάς:
“Μήπως αυτό μου φαίνεται σωστό επειδή έτσι ήδη σκέφτομαι;”
3. Ψάξε και την άλλη πλευρά
Ακόμα κι αν δεν την πιστεύεις.
Αν δεν μπορείς να εξηγήσεις την αντίθετη άποψη με καθαρότητα, τότε δεν έχεις κατανοήσει πλήρως ούτε τη δική σου.
Ο Σωκράτης έλεγε: «Η αρχή της σοφίας είναι η αποδοχή ότι δεν γνωρίζεις.»
4. Μείνε λίγο με τη σκέψη πριν απαντήσεις
Αντί να αντιδράσεις, παύση.
Η απόσταση ανάμεσα στο ερέθισμα και στην απάντηση είναι ο χώρος της επιλογής.
Εκεί γεννιέται η κρίση. Η νηφαλιότητα. Η διαύγεια.
5. Μάθε να λες: “Δεν είμαι σίγουρος.”
Δεν χρειάζεται να έχεις πάντα γνώμη.
Δεν χρειάζεται να κερδίζεις κάθε συζήτηση.
Η σοφία πολλές φορές μοιάζει με σιωπή και παρατήρηση.
💭 Για Σήμερα
🌀 Ποια από αυτές τις στρατηγικές εφαρμόζεις ήδη;
🌀 Σε ποια έχεις αντίσταση; Γιατί;