Πώς τα όνειρα μας οδηγούν σε βαθύτερη κατανόηση του εαυτού και της ζωής
Τα όνειρα έχουν ιδιαίτερη σημασία σε πολλές θεωρίες της ψυχολογίας. Είναι ο «βασιλικός δρόμος προς το ασυνείδητο», όπως είπε ο Sigmund Freud, ενώ ο Carl Jung τα είδε ως έκφραση μυθικών αρχετύπων. Στους βιβλικούς χρόνους, πίστευαν ότι τα όνειρα μεταφέρουν προφητικά μηνύματα — όπως στο βιβλίο της Γένεσης, όπου ο Ιωσήφ μέσω ενός ονείρου προείδε την επερχόμενη πείνα στην Αίγυπτο. Ο Ασκληπιός χρησιμοποιούσε την πρακτική της εγκοίμησης με σκοπό τη θεραπεία.
Η θεραπεία της ψυχής, όπως την έχω μελετήσει και επεξεργαστεί, δεν μπορεί να αγνοήσει τον ονειρικό και συναισθηματικό κόσμο — εκεί που η ψυχή, απελευθερωμένη από τους φυσικούς νόμους της γης και τα χαρακτηριστικά μιας αντικειμενικής καθημερινότητας, πάλλεται ανενόχλητη, εκφράζοντας και βιώνοντας όσα το βαθύτερο ‘εγώ’ υποκρύπτει.
Μέσα στον όνειρο δεν υπάρχουν κανόνες, νόρμες, ούτε ισχύουν οι φυσικοί νόμοι. Ο καθένας μας ονειρεύεται, και χωρίς όνειρα δεν ζεις, όπως λένε οι νευρολόγοι. Άρα, κάθε βράδυ δημιουργεί ο καθένας τον δικό του κόσμο.
Μέσα από σύμβολα και εικόνες, τόσο ο Αριστοτέλης όσο και ο Freud προσπάθησαν να αποκωδικοποιήσουν τη σύνδεση των ονείρων με τον φυσικό κόσμο. Τι γίνεται όμως όταν μέσα στο όνειρο συνειδητοποιείς ότι ονειρεύεσαι; Τότε ξαφνικά αποκτάς συνείδηση μέσα στο όνειρο. Η ύπαρξή σου υπάρχει σε έναν άλλον κόσμο, όπου οι εμπειρίες είναι τόσο έντονες όσο και στον γήινο, κοινωνικά κατασκευασμένο κόσμο.
Ειδική μελέτη για το συνειδητό ονείρεμα έχει πραγματοποιηθεί από πολλούς διακεκριμένους επιστήμονες, με κύριο εκφραστή τον καθηγητή του Stanford University, Stephen LaBerge.
Στο όνειρο μπορείς να πετάξεις. Τώρα που συνειδητοποίησες πως ονειρεύεσαι, μπορείς να το κάνεις συνειδητά. Και η δύναμη που έρχεται μέσα από αυτή τη συνειδητοποίηση και ενεργοποίηση των αισθήσεων σου αυξάνεται…
Και όλα αυτά, αναρωτιέται κανείς, τι τα θέλω; Ωραία ακούγονται, αλλά γιατί να με νοιάζει;
Για να καταλάβεις ότι ο καθένας μας έχει ήδη κατασκευάσει έναν δικό του κόσμο, και πως η κοινωνία μας έχει τον δικό της. Τώρα μπορείς να δεις πως όσα σου λένε οι άλλοι, ακόμη και οι «σημαντικοί άλλοι», δεν είναι το απόλυτο· είναι απλώς κατασκευασμένα και μπορείς να τα αναθεωρήσεις. Μπορείς να αλλάξεις όσα σε ενοχλούν και σε φοβίζουν…
Θέλω να αλλάξω εργασία… θέλω να βρω σύντροφο… θέλω να ταξιδέψω… θέλω να ξεκινήσω γυμναστική… Τόσα «θέλω». Και αυτό είναι το πιο όμορφο: να έχεις επιθυμίες και όνειρα. Να δεις πως μπορείς να κατασκευάσεις το δικό σου «κόσμο» με βάση τα δικά σου θέλω, χωρίς μοτίβα και στερεότυπα που δεν σου αρμόζουν.
Όπως ο Πλάτωνας μας υπενθυμίζει μέσα από τον μύθο του Σπηλαίου, η αληθινή γνώση δεν προέρχεται απλώς από όσα βλέπουμε στην επιφάνεια, αλλά από το να απελευθερωθούμε από τις σκιές και να προσεγγίσουμε το φως της αλήθειας. Τα όνειρα, με τον μυστηριώδη και ασαφή τους χαρακτήρα, είναι σαν αυτές οι σκιές που μας καλούν να εξερευνήσουμε τον εσωτερικό μας κόσμο και να αναζητήσουμε την αληθινή φύση της ύπαρξης.